Phương pháp điều trị HIV/ AIDS

Đã 30 năm kể từ khi đại dịch HIV/ AIDS thu hút sự chú ý của cả thế giới. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có phương thuốc điều trị hữu hiệu cho căn bệnh thế kỷ.

Một người phụ nữ người Thái bị nhiễm HIV đang chuẩn bị uống một liều Kaletra. (Reuters)

Cho đến nay, tiến bộ đáng kể nhất trong điều trị HIV/AIDS là phương pháp điều trị kết hợp các loại thuốc chống retrovirus. Loại thuốc này kiềm chế bệnh AIDS ở giai đoạn phát bệnh, ngăn chặn HIV không hoàn toàn hủy hoại hệ miễn dịch của cơ thể.

Hiện nay, các nhà khoa học tiếp tục bàn luận về mục tiêu tìm ra hướng điều trị hay ít nhất mở đường cho hướng nghiên cứu phương pháp chữa trị bệnh AIDS.

Các chuyên gia tham gia một nghiên cứu y sinh tại hội nghị chuyên đề ở Canberra, do Viện Khoa học Australia đồng chủ trì, đang bàn luận chủ đề này.

Tiến sĩ Monsef Benkirane từ Viện Nghiên cứu Di truyền Con người tại Pháp nêu lên ý kiến về định hướng tìm phương pháp điều trị HIV/AIDS.

Ông nói: “Thế giới đang có một loại thuốc mạnh chống lại HIV. Nó thực sự chặn được vi-rút sinh sôi trong máu rất hiệu quả. Tuy nhiên, sau 15 năm kinh nghiệm sử dụng, các nhà khoa học biết chắc rằng nó không thể điều trị được HIV.”

Theo Tiến sĩ Bekirance, thách thức trước mắt là tìm hiểu rõ nguyên nhân và cố gắng phát triển những loại thuốc mới có thể tiêu diệt triệt để HIV.

“Hiện có hai hướng điều trị: phương pháp loại bỏ hoàn toàn vi-rút khỏi cơ thể; hoặc biện pháp điều trị chức năng, nghĩa là dừng liệu pháp mà vi-rút không thể hồi phục, đồng nghĩa với việc bệnh nhân có thể tiếp tục sống mà không cần điều trị”, ông nói.

Trọng tâm nghiên cứu

Hiện nay trọng tâm trong nghiên cứu là tìm kiếm một loại protein điều chỉnh. Ông Benkirane cho biết loại protein này liên quan tới các phản ứng miễn dịch.

Protein được xác định có chức năng bảo vệ các tế bào hình cây không bị nhiễm HIV. Đây là những tế bào thường kích hoạt hệ miễn dịch bẩm sinh và điều chỉnh hệ miễn dịch thích nghi, hệ miễn dịch đặc thù với khí, vi-rút hoặc một kẻ xâm nhập.

Vấn đề là HIV có thể trốn thoát và không bị phát hiện bởi tế bào này. Như vậy, khi bắt được vi-rút, các tế bào hình cây cũng không thực hiện đúng chức năng của mình.

Tuy nhiên, khi các tế bào hình cây nhận biết và bao vây vi-rút, chúng phát đi tín hiệu đã tìm được vi-rút cũng như các thông tin liên quan tới việc chặn vi-rút và chuyển lên võng mạc, nơi có các tế bào CD45T đã được kích hoạt kích thích vi-rút nhân bản với tốc độ cao nhất.

Do đây là những tế bào đầu tiên tiếp cận vi-rút sau khi bị lây nhiễm, các nhà khoa học muốn biến chúng trở nên thụ động với vi-rút.

Để làm được điều này, các nhà nghiên cứu đã xác định được SAMHD1, yếu tố giới hạn vi-rút chỉ hoạt động trong các tế bào này.

Các nhà khoa học hi vọng có thể tìm hiểu rõ liệu hệ miễn dịch có thích nghi chống lại HIV ở giai đoạn đầu hay không trong trường hợp tác động lên protein và biến tế bào hình cây thụ động khi đối mặt với vi-rút. Nếu thành công, các nhà nghiên cứu có thể kiểm soát sự tấn công của HIV trong hệ miễn dịch.

Chữa bệnh chính là phòng bệnh

Đánh giá về công trình nghiên cứu khoa học và y học tìm kiếm phương pháp điều trị HIV/AIDS, Tiến sĩ Benkirane cho biết trong 30 năm, các nước trên thế giới đã phối hợp và đạt được những tiến bộ lớn trong điều trị, sử dụng vắc-xin và ngăn ngừa HIV/AIDS. Điều quan trọng nhất các nhà khoa học nhận thấy gần đây là việc điều trị bệnh nhân bị HIV/AIDS chính là phòng bệnh bởi những người được dùng thuốc được điều trị sẽ không lây nhiễm vi-rút cho người khác. Đây là một thông tin rất quan trọng.

Gần đây, việc nghiên cứu vắc-xin hiện gây dư luận khá ồn ào sau cuộc thử nghiệm. Tiến sĩ Benkirane cho rằng đây là lần đầu tiên lóe lên tia hi vọng và cũng điểm khởi đầu trong chặng đường dài tìm kiếm phương pháp chữa trị HIV/AIDS.

Một thách thức khác con người phải đối mặt là tìm ra phương pháp chữa trị hỗ trợ liệu pháp chống vi-rút có tác dụng loại bỏ hoàn toàn vi-rút hoặc ít nhất hạn chế hoạt động của nó.